A..................................... Alteza || Aprobado (en examen).
a..................................... área.
(a) .................................. alias.
@ .................................... arroba.
@@ ................................... arrobas.
AA.................................... Autores || Altezas.
ab.................................... abad.
ab.l ................................. abril.
Abs. gen.............................. Absolución general.
A. C. ó A. de C....................... Año de Cristo.
* admón............................... administración.
adm.or................................ administrador.
af.mo................................. afectísimo.
af.to................................. afecto.
Ag.to................................. Agustín.
ag.to................................. agosto.
alec.de............................... alcalde.
Alej.o ............................... Alejandro.
Alf.o ................................ Alfonso.
Al.o.................................. Alonso.
Á L. R. P. de V. M.................... Á los reales pies de Vuestra Majestad.
Álv.o ................................ Álvaro.
am.o ................................. amigo.
* ana ................................ antífona.
anac. ................................ anacoreta.
Ant.o ................................ Antonio.
ap. .................................. aparte || apóstol.
ap.co, ap.co ó *aplica., aplico. ...... apostólica, apostólico.
apóst. ............................... apóstol.
art. ó art.o ......................... artículo.
* arz. ó arzbpo. ..................... arzobispo.
Aud.a ................................ Audiencia.
B. ................................... Beato || Bueno (en examen).
Bar. ................................. Bartolomé.
Bern.o ............................... Bernardo.
B. L. M. ó b. l. m. .................. besa la mano.
B. L. P. ó b. l. p. .................. besa los pies.
B.me p.e ............................. Beatísimo Padre.
B. p. ................................ Bendición papal.
Br. ó br. ............................ bachiller.
c.a .................................. compañía.
c. ó cap. ............................ capítulo.
cap.o ................................ capitán.
cap.o ................................ capítulo.
capp.o ............................... capellán.
Card.l................................ Cardenal.
C. de J. ............................. Compañía de Jesús.
cénts. ............................... céntimos.
cf. .................................. confesor || confirma (en documentos antiguos).
cg. .................................. centigramo.
c.ia ................................. compañía.
cl. .................................. centilitro, centilitros.
Clem.te .............................. Clemente.
* .................................... cuartillo.
cm. .................................. centímetro, centrímetros.
C. M. B ó c. m. b. ................... cuyas manos beso.
col. ó col.a ......................... columna || colonia.
comis.o .............................. comisario.
comp.a ............................... compañía.
comps. ............................... compañeros.
conf. ó confr. ....................... confesor || confirma (en documentos antiguos).
cons.o. .............................. consejo.
Const. ............................... Constitución.
Const.l .............................. constitucional.
conv.te............................... conveniente.
corr.te .............................. corriente.
C. P. B. ó c. p. b.................... cuyos pies beso.
cps................................... compañeros.
crec.te .............................. creciente.
cs. .................................. cuartos || céntimos.
c.ta.................................. cuenta.
c.to ................................. cuarto.
cts .................................. cuartos || céntimos.
D .................................... Don.
D.a .................................. Doña.
DD.................................... doctores.
Dg. .................................. decagramo, decagramos.
* dha., dho., dhas., dhos. ........... dicha, dicho, dichas, dichos.
dic.e, 10.e ó 10.bre .................. diciembre.
Dl. .................................. decalitro, decalitros.
dl. .................................. decilitro, decilitros.
Dm. .................................. decámetro.
dm. .................................. decigramo, decigramos || decímetro, decímetros.
D.o. ................................. Don.
Doct. ................................ doctor.
docum.to ............................. documento.
D. O. M............................... Deo Óptimo Máximo.
Dom.o ................................ Domingo.
dom.o ................................ domingo.
Dr. ó dr. ............................ doctor.
*dra., dro., dras., dros. ............ derecha, derecho, derechas, derechos.
dup.to ............................... duplicado.
E. ................................... este (oriente).
ec.co, ec.co .......................... eclesiástica, eclesiástico.
E. M. ................................ Estado Mayor.
Em. a................................. Eminencia.
E. M. G. ............................. Estado Mayor General.
Em.mo ó * Emmo ....................... Eminentísimo.
ENE. ................................. estenordeste.
en.o ................................. enero.
E. P. D. ............................. En paz descanse.
E. P. M. ............................. En propia mano.
ermit. ............................... ermitaño.
esc.o ................................ escudo.
escrit.a ............................. escritura.
* escrnia ............................ escribanía.
* escrno ............................. escribano.
escs. ................................ escudos.
ESE. ................................. estesudeste.
etc. ó & ............................. etcétera.
Eug.o................................. Eugenio.
Evang.o .............................. Evangelio.
Evang.ta ............................. Evangelista.
(1) Las palabras precedidas de asterisco han de llevar una raya, tilde ó rasgo encima, y a veces debajo, puesto á la larga, cruzando los trazos altos ó bajos de las letras.
Las dicciones terminadas en enta, ente ó ento se pueden abreviar como los vocablos cuenta, conveniente y documento, incluídos en este catálogo.
En los nombres propios de persona sólo se pone como ejemplo el de varón, por ser fácil conocer que la abreviatura del femenino se obtiene convirtiendo en a la o del masculino.
Es imposible sujetar á número y á reglas fijas y constantes las abreviaturas, habiendo, como debe haber, justa libertad para convenir en cuantas sean necesarias y oportunas en libros de cierta índole, como diccionarios, catálogos, bibliografías, colecciones epigráficas, etc. donde resultaría molesto, perjudicial y enfadoso repetir con todas sus letras y hasta la saciedad algunas palabras de clasificación o especificación común á muchos artículos del libro. Al frente de él se pone siempre la tabla de las abreviaturas.
Exc.a ................................ Excelencia.
Exc.mo ó * Excma., Exc.mo. ó * Excmo .. Excelentísima, Excelentísimo.
F. ................................... Fulano.
F.co ................................. Francisco.
F. de T. ............................. Fulano de Tal.
feb.o ................................ febrero.
Fern.do .............................. Fernando.
* fha., fho. ......................... fecha, fecho.
f.o ó fol ............................ folio.
Fr. .................................. Fray || Frey.
Fran.co .............................. Francisco.
* Frnz ............................... Fernández.
fund. ................................ fundador.
* Fz. ................................ Fernández.
G. ................................... gracia.
g. ................................... gramo, gramos.
g.de ó * gue. ........................ guarde.
Gen.l ................................ general (dignidad).
G.o .................................. Gonzalo.
gob.no ............................... gobierno.
gob.r................................. gobernador.
* Gonz. .............................. González.
* gral ............................... general.
Greg.o................................ Gregorio.
Guill.o .............................. Guillermo.
hect. ................................ hectárea, hectáreas.
Hg. .................................. hectogramo, hectogramos.
Hl. .................................. hectolitro, hectolitros.
Hm.................................... hectómetro, hectómetros.
hol. ................................. holandosa.
ib. .................................. ibidem.
íd.................................... idem.
i. e. ................................ id est (esto es). Ú. en impresos y manuscritos.
* igl.a............................... iglesia.
Ign.o ................................ Ignacio.
Ildef.o .............................. Ildefonso.
II.a ................................. Ilustre.
II.mo, Il.mo ó *Illma., Illmo. ........ Ilustrísima, Ilustrísimo.
Indulg. plen ......................... Indulgencia plenaria.
in p. inf............................. in pártibus infidelium.
inq.or ............................... inquisidor.
intend.te ............................ intendente.
I.P................................... Indulgencia plenaria.
ít ................................... ítem.
* izq.a, izq.o ó izq.da, izq.do........ izquierda, izquierdo.
Jac.to................................ Jacinto.
J. C ................................. Jesucristo.
Jerón.o .............................. Jerónimo.
*Jhs. ................................ Jesús.
Ju.o (ant.) .......................... Juan.
*Jph. ................................ José.
juev. ................................ jueves.
Jul.n ................................ Julián.
Ju.o (ant.) .......................... Juan.
Kg. .................................. kilogramo, kilogramos.
Kl. .................................. kilolitro, kilolitros.
Km. .................................. kilómetro, kilómetros.
L. ................................... Licenciado.
. .................................... ley || libro || litro, litros.
* lbs. ............................... libras.
* L.do ó l.do ......................... licenciado.
lib. ................................. libro || libra.
Lic. ó lic. .......................... licenciado.
lin. ................................. línea.
Lor.zo ............................... Lorenzo.
L. S.................................. Locus sigilli (lugar del sello).
lun................................... lunes.
M..................................... Madre (religiosa) || Majestad || Merced || Maestro || Mediano (en examen).
m. ................................... minuto, minutos || metros, metros || mañana.
Man.l ................................ Manuel.
M.a .................................. María.
Marg.ta .............................. Margarita.
mart. ................................ martes.
marts. ............................... mártires.
may.mo ............................... mayordomo.
M.e .................................. Madre.
meng. ................................ menguante.
mg. .................................. miligramo, miligramos.
miérc. ............................... miércoles.
Mig.l ................................ Miguel.
milés.s .............................. milésimas.
min.o ................................ ministro.
Mm. .................................. miriámetro, miriámetros.
mm. .................................. milímetro, milímetros.
monast.o ............................. monasterio.
Mons. ................................ Monseñor.
M. P. S. ............................. Muy Poderoso Señor.
Mr. .................................. Monsieur || Míster.
mr. .................................. mártir.
mrd. ................................. merced.
* Mrn. ............................... Martín.
* Mrnz. .............................. Martínez.
* Mro. ............................... Maestro.
mrs. ................................. maravedises || mártires.
M. S. ................................ manuscrito.
m.s a.s. ............................. muchos años.
M. SS. ............................... manuscritos.
N. ................................... Norte || Notablemente aprovechado (en examen).
n. ................................... noche.
N.a S.a .............................. Nuestra Señora.
N. B. a .............................. Nota bene.
NE. .................................. nordeste.
NNE. ................................. nornordeste.
NNO. ................................. nornoroeste.
NO. .................................. noroeste.
n.o .................................. número (1.o, primero; 2.o, segundo; 3.o, tercero, etc.).
nov.e, 9.e ó 9.bre .................... noviembre.
Nov. Recop. .......................... Novísima Recopilación.
N. Recop. ............................ Nueva Recopilación.
* nra., nro., nras., nros. ........... nuestra, nuestro, nuestras, nuestros.
núm. ó núm.o, núms. ó núm.s .......... número, números.
N. S. ................................ Nuestro Señor.
N. S. J. C. .......................... Nuestro Señor Jesucristo.
* ntra., ntro., ntras., ntros. ....... nuestra, nuestro, nuestras, nuestros.
O. ................................... oeste.
ob. ú * obpo. ........................ obispo.
oct.e, 8.e ú 8.bre .................... octubre.
ONO. ................................. oestenoroeste.
onz. ................................. onza.
* orn. ............................... orden.
OSO. ................................. oessudoeste.
P. ................................... Papa || Padre || Pregunta.
P. A. ................................ Por ausencia || Por autorización.
p.a .................................. para.
pág., págs. .......................... página, páginas.
Part. ................................ Partida.
Patr. ................................ Patriarca.
* pbro. .............................. presbítero.
P. D. ................................ Posdata.
P.e .................................. Padre.
p. ej. ............................... por ejemplo.
penit. ............................... penitente.
perg. ................................ pergamino.
Pf., Pfs. ............................ peso fuerte, pesos fuertes.
P. M. ................................ Padre Maestro.
pno. ................................. pergamino.
P. O. ................................ Por orden.
P.o .................................. Pedro.
p.o .................................. pero.
p % .................................. por ciento.
P. P. ................................ Porte Pagado. || Por poder.
* p. p.do ............................ próximo pasado.
p. r ................................. por.
* pral. .............-................ principal.
presb. ...............-............... presbítero.
priv. .................-.............. privilegio.
proc. ..................-............. procesión.
prof. ...................-............ profeta.
pról. ....................--.......... prólogo.
* pror. ....................--........ procurador.
prov.a ............................... provincia.
prov.or .............................. provisor.
P. S. ................................ Post scriptum (posdata).
P. S. M. ............................. Por su mandato.
ps. .................................. pesos.
pta. ................................. pasta.
ptas. ................................ pesetas.
p.te ................................. parte.
Q. B. S. M. ó q. b. s. m. ............ quo besa su mano.
Q. B. S. P. ó q. b. s. p. ............ quo besa sus pies.
Q. D. G. ó q. d. g. .................. que Dios guarde.
q.e .................................. quo.
q. e. g. e. .......................... que en gloria esté.
q. e. p. d. .......................... que en paz descanse.
q.o .................................. quien.
q. s. g. h. .......................... que santa gloria haya.
R. ................................... Reverendo || Reverencia || Respuesta || Reprobado (en examen).
R’. .................................. Responde ó respuesta (en libros de rezo).
Raf.l ................................ Rafael.
R.bi ................................. Recibí.
R. D. ................................ Real Decreto.
Rda. M. .............................. Reverenda Madre.
Rdo. P. .............................. Reverendo Padre.
R.e .................................. Récipe.
R. I. P. ............................. Requiescat in pace (en pez descanse).
r.l .................................. real (moneda).
R.l .................................. Real (del rey).
R. M. ................................ Reverenda Madre.
* Rmrz. .............................. Ramírez.
R. O. ................................ Real Orden.
R. P. ................................ Reverendo Padre.
R. S. ................................ Real Servicio.
rs. ó r.o ............................ reales (moneda).
R.o .................................. Reales (del rey).
rust. ................................ rústica.
S. ................................... San ó Santo || sur || Sobresaliente (en examen).
S.a .................................. Señora.
S. A. ................................ Su Alteza.
sab. ................................. sábado.
S. A. I. ............................. Su Alteza Imperial.
S. A. R. ............................. Su Alteza Real.
S. A. S. ............................. Su Alteza Serenísima.
Sb.n ................................. Sebastián.
S. C. ó s. c. ........................ su casa.
S. C. M. ............................. Sacra, Católica Majestad.
S. C. C. R. M. ....................... Sacra, Cesárea, Católica, Real Majestad.
S. D. ................................ Se despide.
S. D. M. ............................. Su Divina Majestad.
SE. .................................. sudeste.
secret.a ............................. secretaría.
s. e. u o. ........................... salvo error u omision.
sept.e, 7.e ó 7.bre ................... septiembre.
Ser.mo, Ser.mo ó *Serma., Sermo ....... Serenísima, Serenísimo.
serv.o ............................... servicio.
serv.or .............................. servidor.
set.e ................................ setiembre.
sig.te ............................... siguiente.
S. l. n. a. .......................... Sin lugar ni año.
S. M. ................................ Su Majestad.
S. M. B. ............................. Su Majestad Británica.
S. M. C. ............................. Su Majestad Católica.
S. M. F. ............................. Su Majestad Fidelísima.
S. M. I. ............................. Su Majestad Imperial.
S.o .................................. San.
S. N. ................................ Servicio Nacional.
SO. .................................. sudoeste.
* Sor. ............................... Señor.
* Sores. ............................. Señores.
* spre. .............................. siempre.
S.ró Sr. ............................. Señor.
* Sra., Sras. ........................ Señora, Señoras.
Sres. ó S.res ........................ Señores.
* Sría. .............................. Secretaría.
s.ria, s.rio ó * sria., srio ......... secretaria, secretario.
S. R. M. ............................. Su Real Majestad.
Srta. ó * Srta. ...................... Señorita.
S. S. ................................ Su Santidad.
S. S.a ............................... Su Señoría.
SS. AA. .............................. Sus Altezas.
SSE. ................................. sudsudeste.
SS. MM. .............................. Sus Majestades.
SS.mo ................................ Santísimo.
SS.mo P. ............................. Santísimo Padre.
SS.no ................................ escribano.
SSO. ................................. sudsudoeste.
S. S. S. ............................. su seguro servidor.
Sta. ................................. Santa.
Sto. ................................. Santo.
sup. ................................. suplica.
superi.te ............................ superintendente.
supl.te .............................. suplente.
sup.te ............................... suplicante.
t. ................................... tarde.
ten.te ............................... teniente.
test.mto.............................. testamento.
test.o ............................... testigo.
tit. ó tit.o ......................... título.
t.o ó tom. ........................... tomo.
* tpo. ............................... tiempo.
trib.................................. tribunal.
U. ó Ud. ............................. usted.
Uds. ................................. ustedes.
V. ................................... usted || Venerable || Vease.
Ǘ. ................................... versículo.
V.a .................................. vigilia.
V. A. ................................ Vuestra Alteza.
V. A. R. ............................. Vuestra Alteza Real.
V. B.d ............................... Vuestra Beatitud.
V. E. ................................ Vuestra Excelencia ó Vuecencia.
vers.o ............................... versículo.
vg. .................................. verbigracia || virgen.
v. g. ó v. gr. ....................... verbigracia.
vgs. ................................. vírgenes.
Vict.a ............................... Victoria.
Vic.te ............................... Vicente.
viern. ............................... viernes.
virg., virgs. ........................ virgen, vírgenes.
V. M. ................................ Vuestra Majestad.
Vm. ó Vmd. ........................... vuestra merced ó usted.
vn. .................................. vellón.
V.o B.o .............................. Visto bueno.
vol. ................................. volumen || voluntad.
vols. ................................ volúmenes.
V. O. T. ............................. Venerable Orden Tercera.
V. P. ................................ Vuestra Paternidad.
V. R. ................................ Vuestra Reverencia.
* vra., vro., vras., vros., .......... vuestra, vuestro, vuestras, vuestros.
V. S. ................................ Vueseñoría ó Usía.
V. S. I. ............................. Vueseñoría, ó Usía, Ilustrísima.
v.ta, v.to ............................ vuelta, vuelto.
V. V. ................................ ustedes.
x.mo ................................. diezmo.
* xpiano (1) ......................... cristiano.
* Xpo................................. Cristo.
* xptiano. ........................... cristiano.
* Xpto................................ Cristo.
* Xptóbal. ........................... Cristóbal.
(1) Los dos primeros caracteres de esta abreviatura y de las cuatro siguientes son las letras griegas
(ji) y
(rho).